Zrównoważony rozwój
Ekologia to szeroka dziedzina nauki wskazująca na funkcjonowanie przyrody, zajmująca się oddziaływaniem pomiędzy organizmami a ich środowiskiem. Jednak nie chcemy w tym miejscu, skupiać się na definicji co to jest ekologia i uściślać szczegółowo jej obszaru poznania. Chcemy jednak zwrócić uwagę na wyjątkowo ciekawy aspekt ekologiczny podjęty przez ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych), który dla nas stanie się inspiracją do napisania artykułu społeczno–ekologicznego. Poruszymy w nim niezwykle ciekawe stanowisko, jakim jest zrównoważony rozwój, który naszym zdaniem może być doskonałym bodźcem do poprawy życia ludzi. Gdyż sprawiedliwy rozwój w dziedzinie ekonomicznej, społecznej oraz ekologicznej może się stać doskonałym narzędziem podniesienia jakości życia dotykając wszystkich sfer naszego istnienia, zarówno tych materialnych, jak i duchowych. Człowiek, w zależności od sposobu gospodarowania potencjałem duchowym i materialnym, może uczynić dla siebie i swojego otoczenia wiele dobra lub zła. Dlatego, za Organizacją Narodów Zjednoczonych przedstawimy szeroki zakres wyzwań, które stoją przed ludzkością, takich jak: ubóstwo, głód, zdrowie, edukacja, równość płci, zmiany klimatu, zrównoważony rozwój, pokój, sprawiedliwość społeczna. Rozważając niniejsze potrzeby, nie można pozostać egoistą tudzież ignorantem. Idea zrównoważonego rozwoju, jak żadna inna, może przyczynić się do zmiany na lepsze ludzkiej egzystencji.
Stajemy zatem przed poważnym wyzwaniem, społecznym, gospodarczym, kulturowym, politycznym oraz ekologicznym. Zadania, jakie przed nami są postawione, wymagają jedności w działaniu, które będą autentyczną troską o człowieka i jego naturalne środowisko, nie zapominając, że człowiek jest istotnym elementem środowiska, ale nie jedynym elementem ekosystemu. Dlatego nie może egoistycznie rozporządzać zasobami naturalnymi Ziemi, podporządkowując wszystko własnej woli. Nie ma do tego prawa tym bardziej, że na naszych oczach działania człowieka stają się groźne dla funkcjonowania środowiska naturalnego. Trudno się nie oprzeć stwierdzeniu, że pazerność i niepohamowane pragnienie posiadania coraz więcej i więcej, jest złym wzorcem etycznym. Postawienie celu, który polega na dojściu do sukcesu po trupach, nie zważając na innych, jest wypaczeniem człowieka sukcesu. Dla współczesnego człowieka biznesu pieniądze bywają najważniejsze, stąd ocena dobrze wykonaj pracy, opiera się na optymalnym wzroście finansowym. Taka idea awansu prowadzi do korupcji, wykluczenia społecznego, czy braku etyki moralnej. Nie liczy się człowiek, rodzina, wspólnota, ale ja i moje mieć. Przyjęta postawa maksymalizacji sukcesu finansowego niesie za sobą degradacje człowieka, staje się zaślepionym samolubnym egoistą. Ten model między innymi wypacza spojrzenie na pracę jako czynnik rozwoju i kształcenia człowieka. Do tego dodatkowo wpisuje się bezduszna degradacja środowiska naturalnego.
Jednak wróćmy do bardziej optymistycznych rozważań, do których zapraszamy naszego czytelnika. Ekologia jest nauką o środowisku naturalnym, w którym żyje człowiek. I ten człowiek chce żyć w otoczeniu przyrody, która będzie piękna, czysta oraz nieskażona. Chęć życia w otoczeniu idealnego środowiska przekłada się na pragnienie posiadania dobrych relacji międzyludzkich, które będą szczere, otwarte, uczciwe, niezakłamane. Jest to idealne dążenie, którego wiele osób instynktownie oczekuje. By mogły się spełnić i zrealizować dobre wybory potrzebne są fundamenty wiedzy i moralności. Ważnym czynnikiem jest dobra edukacja, która pomoże uformować w mądry sposób człowieka, aby cenił innych ludzi i przyrodę. Kluczowym miejscem kształtowania człowieka jest rodzina. Na niej ciąży główny wysiłek wychowywania, uczenia, wskazywania, jakie wartości w życiu są najważniejsze.
Przekazanie właściwych wartości pomoże wybierać, co jest dobre dla nas i naszego otoczenia. Łatwiej będzie podjąć decyzję, która będzie promowała ducha wspólnoty i odpowiedzialności. Budowanie solidarności międzypokoleniowej pomoże wytworzyć odpowiedzialność za ludzi i środowisko naturalne. W ten sposób możemy zmniejszyć nasze błędy i sprawić, że nasz piękny świat przestanie być zagrożony, a my będziemy cieszyć się jego pięknem.
Ważne jest, aby pamiętać o zachowaniu równowagi w podejściu do życia, starając się budować świat w duchu solidarności, gdzie wzajemna relacja człowieka i natury będzie sobie bliska. Papież Franciszek w encyklice Laudato si zachęca ludzi, aby właściwie opiekowali się naszym wspólnym domem. Dlatego potrzebujemy wrażliwości na poziomie międzynarodowym, gdzie postawa braterska pomoże podejmować decyzje właściwe i odpowiedzialne, wobec człowieka oraz natury. Pomóc w tym może świadomość, że każda istota na Ziemi jest ważna i potrzebna. Dostrzegamy zależności między bytami ich oddziaływanie i uzupełnianie się wzajemne. Sama natura wskazuje nam kierunek działania, wystarczy ją dobrze i mądrze obserwować. Zrównoważony sposób postępowania może przyczynić się do właściwego traktowania całego dzieła stwórczego.
Ekologia przyznaje człowiekowi właściwe miejsce w środowisku naturalnym. Włącznie z jego miejscem i rolą w ekosystemie. Przy tym nie można zapominać, że homo sapiens znajduje się w centrum wspólnoty istot ożywionych oraz nieożywionych. Osoba ludzka jest ważnym elementem ekosystemu, ale musi pamiętać, że nie jedynym. Dlatego nie ma prawa do wyłączności i absolutnej dominacji nad środowiskiem naturalnym. Człowiek winien uświadomić sobie, że warunkiem przetrwania jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju społecznego, ekonomicznego oraz ekologicznego. Ekologia to nie tylko opieka nad naturą, ale również troska o drugiego człowieka.
Opr. Grzegorz Węsiora.